درس 150 - تمرین سامیاما

تمرین سامیاما

مدیتیشن فرایند آوردن توجه به درون، به سکوت، به سکوت درونی، به سرورآگاهی خالص، به مرحلۀ شهود، و سامادی است.  همۀ این کلمات جنبه های مختلف یک چیز را توضیح می دهد. ما یک روال مشخص مدیتیشن داریم که به مدت معین دو بار در روز باید انجام شود. این تمرین مانند ساعت عمل می کند و وقتی ما هرروز مراقبه می کنیم وبعد بیرون می رویم و فعالیت می کنیم ، سیستم عصبی ما به مرور زمان بطور طبیعی عادت می کند که سکوت درونی را تقویت کند و به بیرون بپراکند. بعد زندگی روزانۀ ما از درون آرام تر می شود، و ما کمتر از حوادث بیرون متأثر می شویم. این، ظهور اولین مرحلۀ روشن بینی است و بدین معنی است که سکوت درونی تمام شبانه روز و همۀ هفت روز هفته در زندگی ما حضور دارد.

همینکه ما کمی سکوت درونی داشته باشیم، حتی خیلی کم، این فرصت را خواهیم داشت که از همان سطح بی نهایت بالقوه ای که در درون ماست شروع به کار کنیم. هر چه که وجود دارد جلوه ای از اوست و ما  وقتی که او را بشویم می توانیم از آن منبع بی نهایت زندگی که در درون ماست بهره مند شویم.  بنابراین وقتی نوک انگشت پایمان در بی نهایت باشد، می توانیم از آنجا شروع به حرکت کنیم. (برای دگرگونی در جهت روشن بینی). 

همان طور که می دانید ما در مراقبه به مانترا یا یک صوت بی معنی فکر می کنیم، تا به ذهن خود اجازه دهیم که بطور سیستماتیک به سکوت برود. در این رها شدن از هر گونه محتوای معنایی، یا ذهنی است که ما بسادگی به مانترا فکر می کنیم. وقتی که زمان مدیتیشن تمام شد، قبل از شروع سامیاما استراحت می کنیم.  ما به سادگی با مرحله فکر نکردن شروع می کنیم، فقط در سکوت استراحت می کنیم. اگر فکر ها بیایند ما فقط می گذاریم بروند بدون اینکه بدانها توجه کنیم ( یا به آنها مشغول شویم). در تمرین سامیاما به مانترا هم سرگرم نمی شویم. ما با این شروع می کنیم که بهیچ چیز توجه نکنیم جز اینکه بسادگی در سکوت خود غرق شویم، هر چند که اکنون بخاطر اینکه تازه جلسۀ مدیتیشن خود را تمام کرده ایم و به خاطر ماهها وسالها مراقبه سکوت بیشتری در ما حضور دارد. سکوت،  نقطه آغاز سامیاماست.

پیش نیاز انجام سامیاما حضور قدری سکوت درونی است. برای بیشتر افراد این سکوت همانطور که در درس قبل گفتیم بعد از چند ماه تمرین روزانۀ مدتیشن عمیق حاصل می شود. 

حالا ما آماده ایم که تمرین سامیاما را شروع کنیم. روش انجام آن این است. با سامیاما ما معانی را به سکوت وارد می کنیم. ما این کار را به صورتی ساده، آسان و سیستماتیک انجام می دهیم. ابتدا انگیزۀ یک  معنی را در سکوت ایجاد می کنیم، و بعد می گذاریم که به درون سکوت برود. 

بیاید با عشق آغاز کنیم. این نقطۀ شروع خوبی برای سامیاما است. در سامیاما پیشنهاد می شود که زبانی را بکار ببرید که برای شما از همه قابل درک تر است، زبانی که از همه عمیق تر به قلب شما وارد شود. هر زبانی که باشد. 

در سکوت سادۀ خود، فقط یک بار محوترین حسی را که از کلمۀ عشق در زبان خود دارید بر گزینید سعی نکنید که عمداً تلفظ صحیح آنرا بیان کنید، یا تصویر ذهنی ای از این صحنه یا آن موقعیت که برای شما یادآور عشق است بسازید. فقط یک یاد آوری محو از عشق، وبعد آن را در سکوت درونی خود رها کنید. سکوت ساده ای که در موقع بر گزیدن معنی عشق دارید. در سامیاما به عشق فکر نکنید و آنرا تجزیه و تحلیل  نکنید. اصلاً به آن فکر نکنید. فقط یک بار به صورت محو و ظریف به آن آگاه شوید، و بعد آن را در سکوت رها کنید. این یک احساس ظریف از عشق است که ما به آن آگاه می شویم نه بیشتر، و بعد آنرا رها می کنیم. فقط همین.

وقتی یک بار به "عشق" فکر کردیم مدت 15 ثانیه در سکوت می مانیم. اگر هر گونه فکری آمد فقط به سادگی می گذاریم بگذرد. به ساعت نگاه نمی کنیم، با کمی تمرین ساعت درونی شما با دقت نسبتاً خوبی به شما خواهد گفت  که کی 15 ثانیه تمام شده است. فقط به آرامی 15 ثانیه در سکوت بمانید. بعد یک بار دیگر معنی محو و کدر "عشق"را برگزینید و دوباره آنرا برای مدت 15 ثانیه در سکوتِ خود رها کنید.

این دوبار تکرار سامیاما است.  دوبار انتخاب کردن "عشق" در ظریف ترین سطح فکر و دوبار رها کردن آن در سکوتِ درونی. حالا ببینیم که تأثیراین کار چیست ؟ چه اتفاقی می افتد ؟

هر چه معنی انتخاب شده به سکوت نزدیک تر باشد (در ظریف ترین سطح فکر باشد)، و با ملایمت بیشتری در سکوت رها شود، تأثیرآن بیشتر می شود. سکوت درونی، تقویت کننده (آمپلی فایر) بسیار قدرتمندی برای افکار محو و ظریف است. سکوت درونی تنها تقویت کنندۀ فکر است. آن سرچشمه فکر است. افکار ما معمولاً از سکوت بیرون می آیند  وبا آنچه در ذهن ناخود اگاه ما جای گرفته است برانگیخته می شوند.  بنابراین الگو های عادتی زیادی که در ذهن ناخودآگاه ما جای گرفته است و آنرا مسدود کرده است باعث انحراف و تضعیف جریان انرژی الهی ای می شود که از سکوت درونی ما می آید تا در زندگی روزانه ما جاری شود. ما با مدیتیشن گرفتگی های موجود در ذهن ناخودآگاه خود را پاک می کنیم و آگاهیِ شفافی از  سکوت درونی در خود ایجاد می کنیم. با سامیاما ما مستقیما" از طریق سکوت درونی خود عمل می کنیم تا تأثیرات مثبتی را که سیستم عصبی ما و محیط بیرونی را به به بهترین شکل پالایش می دهد از درون به بیرون به جریان بیندازیم.

گاهی در سامیاما احساس می کنیم که انرژی از سکوت ما به بیرون حرکت می کند. این امر می تواند به شکل فیزیکی ذهنی یا عاطفی احساس شود، یا ممکن است تا قبل از شروع فعالیت های روزانه متوجه چیزی نشویم اما بعد بدون هیچ دلیلی در بیرون مهربان تر و دوست داشتنی تر به نظر برسیم. ما داریم از درون تغییر می کنیم. سامیاما یعنی اینکه خواسته های ما از سطحِ الهیِ سکوتِ درونی مان بیرون می آید وتظاهر بیرونی پیدا می کند.

سامیاما همان کاری را می کند که دعا انجام می دهد وقتی که از اعماق وجود ما بیرون می آید و با بخش الهی درونی ما ارتباط برقرار می کند. دعای مؤثر در واقع بر اصول سامیاما که ما در این جا مورد بحث قرار می دهیم استوار است .

به هر فکر یا معنایی که در سامیاما استفاده می کنیم یک "سوترا"می گویند. در زبان سانسکریت سوترا یعنی "بهم گره زدن" ، دوختن. کلمۀ   suture که در زبان انگلیسی به معنی بخیه است از همین کلمه گرفته شده. در سامیاما ، سوتراها معنا هایی هستند که ما به سرور آگاهی خالص نامحدود می دهیم تا آنها را تقویت کند و به بیرون و به زندگی روزانۀ ما بفرستد، تا زندگی درونی و بیرونی ما را بهم گره بزند. بنابراین سوتراها تکه هایی از یوگا (وحدت درونی) ما هستند که ما می توانیم آنها را از طریق تمرین سامیاما آگاهانه در خود پرورش دهیم.

در بخش سوم کتاب "یوگا سوتراها پاتانجلی" یا قدرتهای ماورایی، سواترها از چیزهای مختلفی گرفته شده اند. همه این اطلاعات برای آن نیست که ما سریعاً به این قدرتهای ماورایی دست پیدا کنیم. اگر این طور بود، کمکی به افراد در جهت روشن بینی نمی کرد. اگر این قدرتها به آسانی به دست می آمد باعث انحراف اساسی از یوگا (وحدت ) می شد. خوشبختانه سامیاما همان طور که در درس قبل تذکر داده شد اخلاقاً بر خود نظارت دارد. بدین معنی که سکوت درونی (سامادی) پیش نیاز موفقیت در سامیاما است. اگر سکوت درونی داشته باشیم بنابراصلِ پیوسته بودن تمام هشت شاخۀ یوگا مسئولیت اخلاقی لازم یعنی انجام دادن کارهای درست و پرهیز از کارهای نادرست را هم داریم.

سامیاما عبارت است از داشتن سکوت درونی (سامادی)، و توانایی گزینش یک فکر ( توجه – دارانا) و رها کردن آن به درون (مدیتیشن- دیانا).  بعد نتیجه سامیاما بطور خود به خودی از سکوت درونی بیرون می آید.  اگر ما این سه شاخۀ اخیر را داشته باشیم بقیه شاخه ها را هم خواهیم داشت، بنابراین نتایجی که از آن قدرتهای سامیاما عاید می شود الهی خواهد بود. با این همه، ما بایستی مثل همیشه نسبت به تجربیاتی که بدست می آوریم در برابر خود تمرین شفاف باشیم، و متوجه باشیم که خود را درگیر تجربیاتی که گه گاه در طول سامیاما بالا می آید نکنیم. وقتی که تجربه ای پیدا می کنیم، به سادگی به تمرینی که داریم انجام می دهیم بر می گردیم.

مثل همه تمرینات پیشرفته یوگا، فایده واقعی سامیاما در تمرین روزانۀ و دراز مدت یک سری از سوتراهای مشخص است. اگرهر روز یا هر هفته سوتراها را عوض می کنیم، ودر تمرینات خود بی نظم باشیم ، نتایج زیادی عایدمان نمی شود. اگر ما بخواهیم از زمینی آب بیرون بیاوریم، بایستی در یک نقطه به حفر کردن ادامه دهیم. در تمرینات پیشرفته یوگا ما می توانیم سامیاما را بعد از هر جلسه مدیتیشن و( در صورتی که یانی مودرا کامباکا انجام می دهیم)، قبل از انجام یانی مودرا و استراحت آخر تمرین کنیم .  سامیاما دنبالۀ تمرین مدیتیشن ماست. ما ابتدا با مدیتیشن به درون می رویم و سپس با سامیاما از مدیتیشن بیرون می آییم.

برای این منظور، یک سری متعادل از نُه سوترا در اینجا ارائه شده است. پیشنهاد ما این است هریک از سوتراها را مطابق لیست پایینی با همان نظم انجام بدهید، بدین صورت که هریک از سوتراها را دوبار انجام دهید و بعد از هر تکرار 15ثانیه سکوت کنید. پس از چند روز همه آنها را از بر خواهید شد و به حافظه خواهید سپرد و به آسانی می توانید مطابق روش سامیاما از هر سو ترا به سوترای بعدی بروید. با تمرین مرتب سامیاما می توانید هر روز عمیقتر از روز قبل به درون بروید.

سوتراها از اینقرار است:

1-    عشق                                     4- سلامتی                                  7- خرد

2-    تابش                                     5- قدرت                                    8- درونی شدن حواس

3-    وحدت                                   6- فراوانی                                  9- آکاشا – سبکی هوا

هریک از سواترها باید به طور کامل با 15 ثانیه سکوت بعد از آن بکار گرفته شود. مثلاً "درونی شدن حواس" یک سوترا است با 15 ثانیه سکوت. این سوترا برای "پراتیاهارا"  یا رفتن حواس به درون است. "آکاشا- سبکی هوا" هم یک سوترا است که باید با 15 ثانیه سکوت بعد از آن همراه شود.

معنی سوتراها می تواند همان طور که در بالا ذکر شد به زبانی که از همه برای شما قابل فهم تر است یا زبان اول شما ترجمه شود. همه بجز "آکاشا" که یک کلمه سانسکریت است و به معنی "رقیق ترین اثیر، فضای درونی"  است. ما به واسطۀ فیزیک می دانیم که از جنس اِتر هستیم، یعنی از درون فضای خالی هستیم، در واقع هیچ چیز جامدی در ما وجود ندارد. بدن ما از آن است، ووقتی که ما روی "آکاشا – سبکی هوا" سامیاما انجام می دهیم، احساس سبکی می کنیم.

اگر شما هر یک از این سوتراها را در جلسه سامیامای خود دوبار تکرار کنید، حدود 5 دقیقه از شما وقت می گیرد. اگر یک سوترای بخصوص هست که شما احساس می کنید به آن بیشتر احتیاج دارید، آن را در آخر اضافه کنید و مدت پنج دقیقۀ دیگر روی آن سامیاما انجام دهید.

تناوب یا سیکل انجام سوتراها همان 15 ثانیه باقی خواهد ماند، و ما فقط آنرا برای 5 دقیقه ادامه می دهیم، و به کمک ساعت وقت این 5 دقیقۀ آخر را تنظیم می کنیم. اگر سوترای مشخص دیگری مورد نظرتان نباشد می توانید سوترای آخر یعنی "آکاشا سبکی هوا" را  برای مدت پنج دقیقه انجام دهید. این سوترا خیلی قوی است، و یک تکنیک ذهنی کندالینی است که انرژی زیادی را در سیستم عصبی بالا می آورد. غیر عادی نیست اگر نشانه های فیزیکی مانند نفس نفس زدن (تنفس باستریکای اتوماتیک) و هاپنیگ (جست وخیز) در طول سامیاما با سواترای سبکی هوا در فرد ظاهر شود. اگر چنین چیزی برای شما اتفاق می افتد یقین حاصل کنید که روی یک سطح نرم مثل تشک نشسته اید. در موقع انجام سامیاما روی سوتراهای دیگر هم ممکن است نشانه های دیگری ظاهر شود. ما داریم سکوت بیکران درونی را بحرکت در می آوریم.  بنابراین تظاهراتی که از آن سر می زند می تواند خیلی قابل توجه باشد. پاتانجلی این تظاهرات را "قدرتهای فوق عادی" یا"سیدی" می نامد.

برای آنهایی که از اشتیاق (باکتی) برای رسیدن به روشن بینی سرشارند، تکرار سامیاما می تواند به چهار بار برای هر سواترا و ده دقیقه سوترای مورد نظر ( یا سوترای سبکی هوا) در انتها افزایش یابد، و بدین ترتیب تمرین سامیاما  برای آنها در مجموع بیست دقیقه بطول خواهد انجامید. بیاد داشته باشید که حتماً قبل از بیرون آمدن از برنامه تمرین روزانه به مقدار کافی استراحت بکنید، مخصوصاً وقتی که سامیاما انجام می دهید.  5 تا 10 دقیقه دراز کشیدن در پایان تمرین بسیار خوبست. مثل همیشه  از تکنیک " کنترل سرعت فردی" در تمرینات خود استفاده کنید. تکنیکهای ذهنی مثل مدیتیشن وسامیاما خیلی قوی هستند، بنابراین انجام بیش از اندازۀ آنها می تواند منجر به جریان ناراحت کننده انرژی شود. هریک از ما به محدودیت های خود آگاه هستیم و می توانیم سطح راحت خود را از طریق استفادۀ محتاطانه از تکنیک "کنترل سرعت فردی" تشخیص دهیم.

 سامیاما حضور ما را در سکوتِ سرور آگاهیِ خالص بنحو قابل ملاحظه ای تقویت می کند،  و به وحدتِ جنبه های درونی و بیرونی سیستم عصبی ما کمک می کند.  سامیاما سیستم عصبی ما را تحریک می کند تا پالایش یابد و بروی مراحل دوم و سوم روشن بینی باز شود، و هم چنین باعث افزایش سکوت درونی (مرحلۀ اول) ما درزندگی روز مره می شود. 

برای آنهایی که در سکوتِ سرور آگاهی خالص زندگی می کنند و عمل کردن بطور طبیعی از سطح بیکران زندگی برایشان عادت شده است، جریان مستمر "معجزات کوچک" امری عادی می شود.

تمرین سامیاما را بعد از مدیتیشن خود به مدت چند ماه انجام دهید و نتایج آن را بچشم خود ببینید سامیاما چیزی بیش از یک تمرین نشسته است. آن یک روش فکر کردن و عمل کردن است که در حالیکه ما داریم در مسیر روشن بینی سفر می کنیم در زندگی روز مرۀ ما ظاهر می شود.

استاد درون شماست